Imkersvereniging Eemkwartier (Amersfoort, Leusden en Soest)

Bijenzwerm aangetroffen in de gemeenten Amersfoort, Leusden of Soest? Bel 06.1280.3818 bgg 061582.5471

Alarmnummer honingbijzwermen 06.12803818 (Jan Buijs), mailen naar secretaris@eemkwartier.org mag ook (graag uw adres en telefoonnummer), wordt elke dag geraadpleegd. De melding wordt dan uitgezet bij een 50-tal imkers die kunnen reageren. Bij geen gehoor alarmnummer bel secretaris Piet van Dijk 0615825471.

Wij komen alleen bijenzwermen ophalen in de gemeenten Amersfoort, Leusden en Soest. Voor andere plaatsen: zoek een naburige imkervereniging op via meldpunt bijenzwerm.

Bijenzwermen

Vanaf het voorjaar tot laat in de zomer kunnen honingbijen gaan zwermen. De koningin verlaat dan met een deel van het bijenvolk de kast en de bijen zijn dan op zoek naar een nieuwe woonplek. Dit heet zwermen. Andere wilde bijen doen dit niet, die leven solitair of in kleine groepen. De imker vangt alleen honingbijen.

Een zwerm zoekt een tijdelijke verzamelplaats uit, waarna speurbijen op zoek gaan naar een nieuw onderkomen. Een zwerm blijft meestal nooit lang op een verzamelplaats zitten. Na een paar uur vertrekken ze vaak weer. Werksterbijen gaan dan op zoek naar een definitieve plek. Ze hebben geen enkele belangstelling voor mensen en ook niet voor zoetigheden. Voor de zwermvorming hebben ze zich helemaal volgezogen met honing.
Wanneer je een bijenzwerm hebt gevonden, bel dan een imker (zie boven). Deze ‘schept’ de zwerm en geeft de bijen een nieuw thuis in een bijenkast. De bijen hebben op die manier een goede kans om te overleven en ze veroorzaken geen overlast door in een schoorsteen of spouwmuur een nieuw volk te stichten.
Vaak zal een imker vragen hoe groot de zwerm is (tennisbal, voetbal), of de zwerm goed bereikbaar is (vlak boven de grond, of is er een trap nodig) en vooral ook hoe lang de zwerm er al hangt. In een enkel geval kun je gevraagd worden om de zwerm met een plantensproeier zachtjes nat te sproeien; de zwerm zal niet vertrekken als ze denkt dat het regent. De bijen in een zwerm steken niet; ze zijn uitgerust om te overleven en hebben zich met honing volgezogen, zodat ze hun angel niet goed kunnen buigen. U zult merken dat ze u niet aanvallen.
We kunnen geen bijen verwijderen als ze zich al genesteld hebben in een (spouw)muur of iets dergelijks. Als u er binnen geen last van heeft kunt u ze laten zitten. Wilde bijen steken vrijwel nooit en als ze steken dringt de angel niet door in de menselijke huid. Dat gebeurt alleen bij hommels en honingbijen. Voor het volgende jaar is het wellicht raadzaam bijenbekjes in de spouwspleet te stoppen.
Imkers verwijderen alleen bijenzwermen als ze er bij kunnen, bijvoorbeeld aan een boom of schuur.
 

Woont u in een ander gebied van Nederland dan in de regio Amersfoort, dan moet u op zoek gaan naar lokale imkerverenigingen.
Die vindt u via de homepage van de NBV, meldpunt bijenzwerm.

Wespen
Voor alle duidelijkheid, wespen zijn helder zwart-geel gestreept en gaan niet in een tros hangen. Ze kunnen wel in grote aantallen bij elkaar vliegen en bewegen zich dan voor de vliegopening van hun nest, dat vaak in een holte, onder dakpannen of in een spouwmuur is gebouwd.

Wij adviseren wespen niet met gif te bestrijden. Ongediertebestrijders werken vrijwel altijd met gifpoeder dat door wespen meegenomen wordt in de natuur, waardoor ook andere insecten in aanraking komen met deze stoffen en dood zullen gaan. Mogelijk komt zo’n gifstof ook in de honing omdat de wespen dit meenemen naar bloemen, waar ook zij veel op te vinden zijn.

Meer hierover vindt u hier: https://www.bijenhouders.nl/themas/biodiversiteit/wespen/
Wespen kunnen op een diervriendelijke manier worden weggehaald door de Wespenstichting: https://wespenstichting.nl/
U kunt ook vragen om de inzet van een wespenconsulent https://wespenstichting.nl/aanvraag-hulp-wespenconsulent/

Hommels

Geen bijen, maar hommels? Laat ze lekker zitten, ze komen niet op mensen af. Zie ook https://www.knnv.nl/hommels

De imkervereniging komt geen hommels bestrijden. Dat is niet ons werk, wij halen alleen honingbijenzwermen op. Maar we zijn tegen het vernietigen van hommelnesten. Hommels zijn belangrijke bestuivers. Ze zijn ook beschermd. Dat geldt ook voor de 365 wilde bijen in Nederland. Vaak zitten hommels in vogelhuisjes. Laat ze zitten! Zit u er echt mee, bel ons dan, dan komen wij het vogelhuisje ’s avonds afplakken om het elders neer te zetten.

Maak van uw tuin een hommelparadijs

Er bestaan ongeveer 250 soorten hommels en een kwart daarvan is bedreigd. Hommels zijn nuttige bestuivers, ze zorgen voor een deel van ons voedsel. Door gebrek aan nestgelegenheid, te weinig eten en het gebruik van pesticiden hebben de hommels het moeilijk. Als u weet waar u op moet letten, is het heel makkelijk om van uw tuin een hommelparadijs te maken. Dat kan door plekjes te maken waar ze graag wonen, zoals vogelhuisjes, een verlaten muizenholletje in het gazon, spouwmuren, een composthoop of een stapel blokken. In de winter zoekt alleen de koningin een plekje om te overwinteren; de werksters zijn dan dood. Dat doet ze vaak in een stapel takjes of een composthoop. Als uw alles in uw tuin opruimt is er weinig plek voor hommels en bijen. Dus: vooral NIETS opruimen.

Hommels zijn gek op krokussen en sneeuwklokjes, maar niet op narcissen en tulpen. Koop dan wel biologische knollen. Hommels komen ook af op bessenstruiken, aardbeien en veel kruidenplanten.

Hommels komen in Nederland veel voor en zijn vrij onschuldig, de kans op een hommelsteek is zeer klein. Ze steken pas wanneer ze in het nauw gedreven worden en geen andere uitweg meer zien. Na het steken blijft de angel over het algemeen niet achter in de huid. Er treedt wel een korte pijnreactie op die enkele uren kan aanhouden. Ook kan er een allergische reactie optreden. Gelukkig gebeurt dit bij slechts 1 procent van de mensen. Hommels komen af op transpiratie, alcohol, zeep en parfum. Ze kunnen door kleding heen steken, dus dat biedt geen verdediging tegen een hommelsteek. Wilde bijen steken niet, sommige soorten hebben een angel maar die kan niet door de menselijke huid.

Meer informatie over hommels

Zie ook https://www.huidkwalen.nl/hommelsteek/Kijk ook op http://www.knnv.nl/hommels een hele mooie pagina!!Hier vindt u allerlei informatie over hommels en advies wat te doen met een hommelnest.Kijk ook op http://www.transitielab.nl/?nl/hommels over hommelbescherming in Amersfoort.

Voor leden

Imkersvereniging Eemkwartier beschikt over een aantal imkergereedschappen die voor leden te groot of te duur zijn om aan te schaffen. Deze imkergereedschappen kunnen door de leden van de vereniging geleend worden. Aan het lenen van deze gereedschappen zijn enkele regels verbonden. Zo mogen de gereedschappen maximaal één week geleend worden, waarna ze schoon en heel teruggebracht moeten worden. Wil je de gereedschappen lenen, neem dan contact op met de bijenstalcommissie (Luc Noordman). Imkersvereniging Eemkwartier heeft de volgende spullen die de leden kunnen lenen en erachter de contactpersoon bij wie de gereedschappen geleend kunnen worden.

Gereedschap

• Honingslinger (Soest) huur gratis voor leden, via voorzitter@eemkwartier.org
• Honingslinger (bijengebouw Schothorst) huur gratis voor leden, via Luc Noordman, luno54@gmail.com
• Microscoop (schuifkast Schothorst)
• Waspers (schuifkast Schothorst)
• Refractometer (schuifkast Schothorst)
• Stoomwas smelter (bijengebouw Schothorst)
• Honingraatpers (bijengebouw Schothorst)
• Kettingzaag (bijenstal Leusden)

Bibliotheek

Ook beschikt Imkersvereniging Eemkwartier over een bibliotheek. De boeken worden aan leden uitgeleend, neem ook hiervoor contact op met de bijenstalcommissie (Luc Noordman).

• Het Bijenboek – J.A. Joustra (1997)
• Bijenteelt – A. Minderhoud
• Bijenteelt – A.J. Plantinga
• Bijenteelt – A. Van Gijssel
• Bijenteelt – S. Cancrinus
• Bijenteelt – J.B.M. van de Belt
• Mijn Bedrijfsmethode imkeren op Zomerdracht – G.J. Brinkert
• Koninginneteelt – S. Frankenhuis (weg)
• Bijenhouden door de fruitteler – A. Minderhoud
• Bijen als bestuifsters van fruit – J.W. van Rutten
• Het leven der bijen – A. Minderhoud
• Soet-Heem (imkersroman) – J. Koppen
• Handboek voor de bijenteelt – J.W. Schotman
• Van bijen, bloemen en honing – K. Galesloot
• De nosemaziekte – A.J. Winkel
• Ga zelf bijen houden – Reinhart
• Met de imker het jaar rond – L. Brands
• De honingbij van de steentijd tot heden – Schierbeek
• Honing – G.J. Langkamp
• Bijen en bijenhouden – J.G. de Roever (1998)
• Catalogus bibliotheek Wageningen (1946)
• De Honingbij – K.von Frisch (weg)
• De Aalstermethode – A. Minderhoud
• Het Stapelkastsysteem – W. Schotman
• Het grote bijenboek – A.J. Groeneveld
• Koninginneteelt – Velthuis/Duchateau
• Werkboek Bijenhouden – Speelziek
• Korfvlechten – T. Brekelmans
• Haltung und Zucht der Biene – Zander/Bottcher
• Thieme’s Bijenboek – T. Hooper
• Bijenhouden kunt u ook – Aalders
• Microscopische waarnemingsmethoden – J. James
• Veredeling, Koninginneteelt en K.I. bij de honingbij – O. van Laere
• Krankheiten der Biene – Zander/Bottcher
• Imkern bit dem Magasin – Karl Pfefferle
• Dictionary of Beekeeping Terms – E. Crane
• The Hive an the Honeybee – A. Dadant (1997)
• Koninginnezucht – F. Ruttner (1997)
• College bijenkunde/Varroamijt – J. Beetsma
• Goede raad/t bij honing – Huibers/ v.d. Weerd (1998)
• Leven zonder slaap – F.J. Pootman
• Het leven der bijen – M. Maeterlinck
• Map bijenziekten – Diverse personen
• Leidraad bij de microscopie – F.A.S. Sterrenburg
• De oude imkerij – B. Jacobs (1997)
• Koninginnegelei – I. Stein (1997)
• Het Bijennieuws (50 j.Bunnik/Houten) – Verr.Bunnik/Houten (1997)
• Een darrenraatmethode voor de bestrijding van de varroamijt/folder – Johan Calis, enz. (1997)
• Gezonde Bijen – VBBN/ABTB/NCB/ANI
• Bijenhouden als liefhebberij – Irmgard Diemer (1998)
• Iconografie van de honingbij in de Lage Landen – Adriaensen (1998)
• Het verhaal van de honingbij – T. Edwardes (1996)
• De honingbij – J. Gould en C. Grand (1999)
• Bij het vlieggat (met jubileumbijdrage uit 1996 ter gelegenheid 75 jaar Eemkwartier) – H. Stork (1996)
• Video interview Dijkstra/v.d. Broek door Lems 1996
• CD-rom Wondere wereld van de honingbij

Ook heeft de vereniging een aantal jaargangen van het ‘Maandschrift Bijenhouden’ (de zogenaamde ‘groentjes’), beginnend bij 1936.
Alle leden krijgen de maandelijkse nieuwsbrief, wie hem niet ontvangt, graag een mail sturen naar secretaris@eemkwartier.org

De vereniging heeft ook een Privacyreglement, dat is goedgekeurd door het bestuur.

Beginnen als imker

Voor het nieuwe seizoen 2025 raadpleeg de pagina cursussen van de NBV. Het is mogelijk om op een wachtlijst te komen via jan.buijs@gmail.com.

Denkt u erover imker te worden?

Het houden van bijen is voor sommige mensen een hobby en enkelen zijn professioneel imker. In de winter is er veel tijd voor studie. Bent u geïnteresseerd in hoe een bijenvolk functioneert en zou u zelf ook bijen willen houden? Graag geven we u een aantal tips:

• Volg een introductie- of beginnerscursus
  Er worden ieder voorjaar (februari tot juni) cursussen gegeven, kijk voor de locaties en data op de website van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging. Ook Imkersvereniging Eemkwartier geeft beginnerscursussen en soms een voortgezette cursus. Op deze link vindt u de nieuwste cursus:
  Basiscursus Imkeren
• Wordt lid van een lokale bijenhoudersvereniging
  Succesvol bijenhouden is afhankelijk van veel factoren. Een bijenvereniging is een uitstekende plek om ervaring te delen, zowel voor beginnende en gevorderde imkers. Vaak is er ook materiaal zoals een honingslinger of wassmelter die leden kunnen gebruiken. De vereniging heeft verschillende locaties waar bijenvolken kunnen staan. Wilt u lid worden van de Imkersvereniging Eemkwartier, neem dan contact op met de secretaris, secretaris@eemkwartier.org, 0615825471 Piet van Dijk
• Bezoek de Landelijke Open Imkerijdagen Maak kennis met imkers en ontdek meer over bijen. De Open Imkerij dagen zijn in 2025 op zaterdag 12 en zondag 13 juli. Klik hier voor een overzicht.
• Kijk eens rond op Imkerpedia.nl
  Hierop staat werkelijk elke denkbare informatie over bijen en het houden van bijen. Wij bevelen deze website zeer aan. Wie zonder cursus wil beginnen diene zich hier te oriënteren. Ook zijn er op Youtube veel instructiefilmpjes te zien. Het volgen van een cursus of opleiding tot imker is in Nederland nog niet verplicht. In Duitsland wordt gewerkt aan een vergunningstelsel voor imkers, maar in Nederland is dat momenteel niet actueel. Wel zijn er gemeenten die het aantal imkers in een bepaald natuurgebied willen beperken, omdat honingbijen wilde bijen en andere verstuivers zouden kunnen verdringen. Dat is wetenschappelijk nog erg dubieus.
• Er zijn allerlei boeken in de handel voor wie wil beginnen met bijenhouden.