De pintest, een weg naar gezondere bijen
De pintest is een vrij eenvoudige test, die iedere imker zou kunnen toepassen op zijn volken om de mate van hygienisch gedrag onder de werksters te kunnen meten. De methode is vooral bedoeld voor koninginnentelers.
Waarom is hygiensch gedrag zo belangrijk? Van nature zullen gezonde bijenvolken meer weerstand hebben tegen opkomende ziektebedreigingen, zoals bacterien, virussen en schimmelinfecties. Werksters met een hoge mate van hygiene zullen sneller geinfecteerde eitjes en larven detecteren en uitruimen. Door het uitruimen wordt verdere verspreiding voorkomen. Ziekten als Amerikaans en Europees Vuilbroed en Kalkbroed worden hiermee in de kiem gesmoord. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat hoog hygienische volken veel minder last hebben van dergelijke broedziekten.
De varroamijt zorgt in feite ook voor broedziekten. Het verzwakt de pop door aantasting van de eiwitreserves en injecteert de pop met o.a. DWV-virussen. Het Varroa Sensitieve Hygienische gedrag (VSH) is een gespecialiseerde vorm van hygiene. De werksters kunnen de aangetaste poppen detecteren en andere werkstergroepen kunnen de poppen met daarop de nog niet rijpe varroadochters ruimen.
De kans op de aanwezigheid van VSH-eigenschappen is groter naarmate de algemene hygienische eigenschappen meer aanwezig zijn. Andersom: volken met een hoog VSH% zullen vrijwel altijd ook een hoge algemene hygiene bezitten.
Met de pintest kun je de algemene hygienische eigenschappen vaststellen. Je prikt hiervoor met een insectennaald nummer 2 (dikte) 50 gesloten broedcellen aan. Dit mogen geen streklarven zijn, maar moeten poppen zijn (een celletje openen om te kijken of ze al rose ogen hebben).
Na 6 uur en na 24 uur kun je het resultaat uitlezen. Na 6 uur zie je of de werksters de aangeprikte cellen gedetecteerd hebben (open gebeten cellen) en na 24 uur kun je zien of de cellen volledig uitgeruimd zijn.
Op deze video laat ik het resultaat na 24 uur zien. Ik maak gebruik van een “kam” met 10 insectennaalden op een rijtje. Met een witte arceerstift merk ik het broedgebied dat ik aanprik. In dit volk was het resultaat 100%, bij willekeurige volken kom je vaak niet verder dan 20%. Op deze wijze kun je dus de beste volken met de beste (teelt)moeren selecteren.
Deze methode kun je ook toepassen door broedcellen te bevriezen met stikstof of stukjes broed in te vriezen en deze na 24 uur weer terug te plaatsen in het raam.
Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt
