Volgens een publicatie van Flores is de telling van de winterse mijtenval de meest betrouwbare methode om de mijtbesmetting in bijenvolken vast te stellen. In herfst en winter verdwijnen de mieren en pissebedden in de grond, die zich in de zomer tegoed doen aan de gevallen mijten. De dagelijkse mijtenval geeft zodoende in het najaar een betrouwbaar beeld van de nog aanwezige mijten in het bijenvolk.
Een maximale mijtenval eind november van gemiddeld 1 mijt per dag gedurende 5 tot 7 dagen is acceptabel en voldoende laag om de wintervarroabehandeling te kunnen overslaan. Deze vorm van voorwaardelijke varroabehandelingen wordt IPM genoemd. Dit staat voor Integrated Pest Management.
De telmethode van Flores gebruik ik al acht jaar op rij om de relatief laagst besmette volken te kunnen selecteren. Mijn bijenvolken worden al jaren helemaal niet meer behandeld. Dus alle aanwezige mijten vormen een natuurlijke besmetting. Uiteraard mag je alleen gelijkwaardig sterke volken met elkaar vergelijken. Ik volg deze methode om uit meerdere raszuivere teeltmoeren van dezelfde lijn/familie de beste teeltmoeren te kunnen kiezen. Hierin betrek ik vaak de F1 dochtermoeren van deze raszuivere teeltmoeren. Door de volken niet te behandelen krijg je een goed beeld van de varroaresistentie in deze volken. De standbevruchte F1-volken van de beste teeltmoeren laten vrijwel altijd iets meer mijten vallen, maar nog altijd vele honderden procenten minder dan van niet resistente volken.
De aantallen varroamijten, die uit gelijkwaardige volken vallen – vooral in nazomer en herfst – kunnen van zeer laag tot extreem hoog oplopen. In een twee rands miniplusvolk kan de cumulatieve mijtenval in drie maanden varieren tussen 25 en 1250 mijten per volk. Ook tot mijn verbazing blijven de zwaar besmette volken meestal gewoon leven, waarschijnlijk omdat deze volken niet besmet zijn met DWV en heel veel mijten in herfst en winter een natuurlijke dood sterven.
Graag roep ik andere koninginnentelers op om ook eens de mijtenval van de teeltmoervolken te monitoren. Vooral de maand september is representatief om de beste moeren te kunnen bepalen. Laat dan vooral de zomerbehandeling achterwege, pas dan kun je de volken/moeren selecteren, die zelf de mijtenbesmetting beperkt kunnen houden. Wel even via de schudmethode eind juli en eind augustus bepalen of dit verantwoord is. Bij een mijtbesmetting van meer dan 5% moet je direct een zomerbehandeling uitvoeren.
Ook voor de imker, die niet zelf koninginnenteelt bedrijft, kan het monitoren van de mijtenval in september zeer leerzaam zijn. Datzelfde geldt voor de mijtentelling eind november. Je treft vaak grote verschillen aan. Neem dit gegeven eens mee naar het komende bijenseizoen.
In deze video vertel ik meer over de dagelijkse mijtentellingen. Je kunt ook mooi zien hoe de volken in spaarkast, topkast en dadantkast overwinteren. Vanwege de koude nacht zaten de volken tijdelijk keurig op de wintertros.
[svd-player file=”https://youtu.be/vNQADv6bRaY?si=zoHVDI-qVhSVhmEb”]
Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt en koninginnenteelt
