Bijenvolken komen tot rust
De donkere winderige dagen weerhouden de bijen ervan om eropuit te trekken. Wat een tegenstelling tot het voorjaar. Wanneer het dan 14 graden is, vliegen ze massaal de kast uit. Het gedrag van de bijen is in de herfst duidelijk naar binnen gekeerd. De voorraden zijn aangevuld met honing en bijenbrood en de dracht is voorbij. Echter op echt zonnige dagen zitten Europese hoornaar, de wesp en onze honingbij nog steeds gezusterlijk naast elkaar op de nog bloeiende klimop.
Op de bovenstaande grafiek zie je dat het broednest krimpende is, de broednesttemperatuur zakt onderuit. Dit is ook te zien aan de mijtenval op de schuifladen, van mijtenval in de goed behandelde volken is nauwelijks nog sprake. Meer ernstig besmette volken laten nog steeds oude en jonge mijten vallen uit het krimpende broednest.
Zodra de temperatuur verder onderuit gaat, worden er ook geen of nauwelijks eitjes meer gelegd. Eind november zou de mijtenval bijna tot nul gereduceerd moeten zijn, echter op expliciet warmere dagen vallen er weer extra mijten. Houd daar rekening mee bij de beslissing om wel of niet te oxalen in december. Bij 1 of minder mijten per dag eind november kun je het oxalen achterwege laten.
De Aziatisch hoornaar rukt op
Op basis van de cijfers in waarneming.nl zie je een exponentiele groei in het aantal waarnemingen van zowel individuele A.hoornaars als van nesten. Hier volgen een paar cijfers:
- in 2021 91 goedgekeurde waarnemingen van enkele hoornaars en 7 nesten;
- in 2022 529 goedgekeurde Ah-waarnemingen en 106 nesten;
- in 2023 (stand 1-11-2023) 3525 Ah-waarnemingen en 456 nesten.
Waarschijnlijk zijn niet alle waarnemingen van solitaire A.hoornaars en nesten korrekt gemeld in waarneming.nl. Dus de werkelijke cijfers liggen nog hoger.
We zien dus een vervijfvoudiging per jaar, hetgeen betekent dat er in theorie komend jaar 2500 nesten aangetroffen zouden kunnen worden. Gelukkig ziet de praktijk er anders uit, want deze nesten zijn tijdig geruimd. Ze hebben dus geen nieuwe koninginnen kunnen verspreiden. Ook in november komen er echter nog steeds koninginnen uit de niet gevonden nesten. We hebben hier geen zicht op. Deze nesten zorgen voor tientallen tot honderden jonge koniginnen. Mijn hoop is gevestigd op het iets koudere en winderige weer in Nederland ten opzichte van warmere streken in Frankrijk. Hopelijk vlakt het hier enigszins af. Maar een gewaarschuwd imker telt voor twee.
In verenigingsverband kunnen er AH-vallen gemaakt worden deze winter, zodat we in het komende voorjaar de eerste A.hoornaarkoninginnen weg kunnen vangen. Dat scheelt heel veel ergernis voor onze bijenstanden.
Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt
