Blog categorieën

08-02-2019

10. Medio augustus: het inwinteren begint

Drie methoden van inwinteren

In deze video zie je drie verschillende manieren om volken in te winteren. Onder inwinteren verstaan we het bijvoeren van volken om de honingvoorraden op te krikken tot de noodzakelijke reserves om de winter door te komen. Het winterseizoen duurt tot medio maart. Vanaf dat moment komt er meestal weer voldoende vers voedsel binnen van de wilgendracht.

Noodzakelijke hoeveelheid?

Een volk in één broedkamer (spaarkast) heeft 14 kilo wintervoer nodig en in een Dadantkast is dat ongeveer 18 tot 20 kilo. Die 18 kilo komt weer overeen met de hoeveelheid reserves voor een tweebaks spaarkastvolk. Van tweebaks is sprake wanneer het volk echt twee bakken bezet. Is de onderste bak nagenoeg leeg, dan beschouwen we zo'n volk als een éénbaksvolk. Bij een goed bezette 6-ramer kun je ongeveer 8 kilo wintervoer kwijt, hou deze zesramers en eventueel miniplussen na de winter extra in de gaten en voer in maart bij met suikerdeeg. Dat is vaak nodig. 

Het schouwen van de volken

Winter uitsluitend sterke volken (medio augustus > 8 ramen simplex bezet) in, dat voorkomt veel wintersterfte. Zwakke en middelmatige volken kun je beter voor het inwinteren samenvoegen, zodat je uitsluitend sterke volken overhoudt. Uiteraard zijn goed bezette reservevolken in 6-ramers ook de moeite waard om in te winteren. Het samenvoegen van volken kan ook nog gerust in september, oktober en november. 

Medio augustus schouwen we de volken en stellen we vast hoeveel verzegelde honing er aanwezig is. Iedere vierkante decimeter aan twee kanten verzegelde honing weegt 370 gram. Een compleet verzegeld simplex broedkamerraam weegt 2,1 kilo. De aanwezige hoeveelheid honing hoef je dus niet meer bij te voeren. Het bijvoeren betreft het deel dat nog ontbreekt ten opzichte van de gewenste 14 of 18 kilo. 

Iedere kilo droge kristalsuiker opgelost in water wordt door de bijen opgenomen en ingedampt totdat de suikerwateroplossing nog maar 20% water bevat. Die ene kilo suiker wordt derhalve als wintervoer ongeveer 1,2 kilo vanwege het aanwezige water in het voer. Met 10 kilo droge suiker maken de bijen dus 12 kilo wintervoer. Ditzelfde geldt voor cans invertsuiker, ondanks het brutogewicht van 14 kg of iets dergelijks is het droge gewicht ongeveer 10 kg suiker. Deze 14 liter invertsuiker wordt weer door de bijen ingedampt tot 12 kilo wintervoer. 

Indien een groot volk (tweebaks spaarkast of 10-raams Dadant) medio augustus niet meer over enige reserve beschikt, moet je dus 1,5 can invertsuiker voeren om aan de gewenste 18 kilo wintervoer te komen. 

Het maken van de suikerwateroplossing

Bij het oplossen van kristalsuiker kun je het makkelijkste 3 kilo suiker oplossen in 2 liter handwarm water. Gebruik van warm of heet water leidt niet tot de vorming van HMF. 

Voerhulpmiddelen

Eigenlijk kun je de hulpmiddelen om het vloeibare voer aan te bieden verdelen in drie opties:

  1. in voerbakken, die je op het voergat van de dekplank plaatst of die de hele broedkamer afdekken als vervanging van de dekplank
  2. in interne voerbakken (plastic of hout) die je op de plaats hangt van 1 of 2 BK-ramen. 
  3. door rechtstandige plaatsing van schoongespoelde lege openstaande melkpakken of frisdrankflessen met afgesneden hals op de bodem van een Topkast, Dadantkast of TBH plaatst. Steek wat takjes of wat stro in de melkpakken of petflessen, zodat de bijen niet kunnen verdrinken. 

Al deze hulpmiddelen werken goed. 

Periode van inwinteren

Voer het streefgewicht in de periode van half augustus tot half september met een mogelijke uitloop tot 1 oktober. Voer in het begin kleinere hoeveelheden van 1,5 kg per keer/per week en voer het gewicht op in de richting van de laatste 2 weken voor 15 september. Controleer vooral eind september of de kasten fors zwaarder geworden zijn. Sommige volken zetten de verstrekte energie om in een vergroting van het broednest. Dit is niet de bedoeling, het broednest moet juist langzaam krimpen ten gunste van het ontstaan van langlevende winterbijen. Dit worden dus met name de jonge bijen die niet meer als voedsterbij gediend hebben. Mocht het gewicht van de kast te licht zijn, voer ze dan gerust nog 5 tot 10 kg bij. Controleer bij twijfel zo nodig de voervoorraad. 

Met suikerdeegblokken extra vroeg beginnen

Mocht je zoals in de video te zien is, willen voeren met grote 15 kg suikerdeeg blokken, begin dan zeker half juli al direct met het plaatsen van de doos suikerdeeg, want ze hebben hier twee maanden voor nodig. Na afloop weer controleren. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • imme

    04-08-2020 om 11:15

    beste Ben,
    2 jonge volken van juni, mag ik die nog tussen nu en 14 aug een pak apifona geven?
    of is het beter met suikerwater te werken er is weinig dracht meer en honing opslag is zeer laag.

    Imme, natuurlijk mag je ze een pak apifonda geven. Na half augustus wel gaan inwinteren met invertsuiker of opgeloste kristalsuiker, want met apifonda duurt het te lang. Groet, Ben

  • Maurice

    04-08-2020 om 21:12

    Hallo Ben, ik heb voor mijn vakantie (11 juli) de honingkamers geslingerd. Rond het broed nest zat toen ook nog flink wat honing. Nu zie na terugkomst (3 weken later), dat de terug geplaatste honingkamer, weer netje is maar nog weinig/geen honing bevat. De broedkamer heeft ook niet veel. Veel staat wel in bloei in de buurt, maar ik vind het moeilijk in te schatten of ik ze moet bijvoeren. In de andere kast, ongeveer zelfde aantal bijen en op dezelfde manier behandeld zit wel genoeg honing rondom het nest. Zal ik ze bijvoegen of is dit nog te vroeg? Ik hoor graag van je. Groet Maurice

    Maurice, het is goed om ze nu bij te voeren, want nu moeten ze een broednestje aanhouden voor de ontwikkeling van de winterbijen. Honingbakken kunnen er wel af. Groet, Ben

  • Dick Weijman

    06-08-2020 om 23:19

    Hallo Ben, ik heb 4 volken die op 1 bk en 1 of 2 hk’s staan. Ik vraag me af op hoeveel bakken ik ze zal overwinteren. Alleen een bk of een bk + 1 hk.?
    Kun je me tips geven hoe je dat in deze fase kunt bepalen? Immers, je moet deze keus maken voor het inwinteren, neem ik aan. Groet, Dick

    Ha Dick, ja voor het begin van het inwinteren moet de volgorde van de bakken goed zijn. Aangezien ik de huidige BK waarin het broednest zit volgend voorjaar en zomer als bovenste broedkamer wil houden, plaats ik 1 hk waarin ik restanten voer verzamel als onderbak onder de broedkamer. Mocht je 2 hk's hebben, waarin je meer dan 10 hkramen met restanten voer en/broed heb, dan mag je er ook wel 2 onder plaatsen. Dat maakt echt niets uit, mits het volk sterk genoeg is om nog de vliegopening te verdedigen tegen wespen. Anders slechts 1 hk onder zetten. Per 1 maart kun je de lege hk's weer weg nemen. Groet, Ben

  • Dick

    08-08-2020 om 16:07

    Hallo Ben, dank voor je reactie. Je spreekt hier van het inwinteren op een bak en minstens 1 hk. Inwinteren opslechts 1 bk kan ook (toch?).Wanneer winter je in op alleen een bk? Dick

    Dick, overwinteren op 1 bk gaat prima. De meeste nieuw opgezette volken overwinter je op 1 bk. Echter de overjarige volken zijn vaak in augustus nog vrij groot (als ze gezond zijn) en passen dan op dat moment nauwelijks in 1 BK. In dat geval laat ik vaak als extra zitruimte een hk onder staan tot 1 maart van het volgend jaar.
    Ik doe dat ook vanwege het stuifmeel dat je soms tegenkomt in HK-ramen of restjes honing, zonde om op te slaan in de schuur want de stuifmeelmijten vreten alles op. Groet, Ben

  • Petra

    22-08-2020 om 20:19

    Hoi Ben.
    Kun je me de beste volgorde van inwinteren doorgeven?
    Nu staat de kast op:
    1. voorraadbak
    2. broedbak
    3. honingbak.
    ( gaat nu de voorraadbak weg, en schuift volgend jaar alles 1 plek naar onder?
    Groetjes Petra

    Petra, bedoel je met de voorraadbak de voerbak?

    Van onderaf bestaat een kast in de winter uit:
    1. bodem
    2. broedkamer(s) met wintervoer
    3. eventueel extra kamer met wintervoer
    4. dak

    Groet, Ben

  • Rebecca Lombaers

    17-09-2020 om 17:54

    Dag Ben, kan je teveel bijvoeren? Ik heb een volk op 10 ramen die het altijd goed hebben gedaan, maar zag bij de controle vandaag 8 ramen voer en maar 2 ramen broed. Moet ik er misschien een kast onder zetten zodat ze ruimte genoeg hebben voor broed?
    Hartelijke groet, Rebecca

    Rebecca, 2 ramen broed is normaal voor deze tijd, dus gewoon met rust laten. Het volk krimpt in de nazomer, dus ze hebben nu ruimte genoeg. Groet, Ben

  • heleen Goorissen

    06-08-2021 om 11:18

    Hi Ben, ik lees in de berichtjes dat je bij gebruik van een Hk bij overwinteren, adviseert deze ONDER Bk te zetten. Wat is daar de reden voor en waarom niet, bovenop laten staan?
    bedankt, Heleen

    Ha Heleen, wanneer een hk echt als hk moet dienen, wil je daar liever geen broed in hebben en dat gebeurt wel vroeg of laat wanneer deze bovenop staat. Onderop krijg je geen broed en je kunt 'm wegnemen eind februari. Ik wil in de winter ook de bijen kunnen zien, die blijven zitten waar nu het broednest zit, dus in de bk. Vandaar de verhuizing naar beneden als je de hk niet wil slingeren en in de schuur wil opbergen. Groet,Ben

  • Willlem

    13-08-2021 om 21:32

    Hoi Ben, ik heb ook een groot volk waarvan de HK zijn weggenomen. Volk stond ook op 2 BK maar heb hier 1 BK (11raams) van gemaakt. Echter heeft het wel 9 ramen met broed. Ik lees nu over een HK te plaatsen onder de bk voor extra ruimte. Moet/ kan dit alsnog?

    Ha Willem, indien de bijen in jouw bk geen enorme baard vormen onder de vliegopening zou ik niets doen. Groet, Ben

  • Henk

    15-08-2022 om 21:27

    Dag Ben,

    Ik imker met topkasten en gebruik de kunststof inzet-voerbakken. Steeds wanneer ik mijn bijen voer, zitten de (lege) voerbakken vol met bijen en die gaan dan allemaal kopje onder. Verdrinken doen ze, denk ik, niet want ik heb er wel "drijvertjes" in, maar in mijn cursusboek lees ik: let op: "het suikerwater kan voor verkleving van de vleugels zorgen" en dat baart mij zorgen. Moet ik daarom de bijen eerst uit die voerbakken schudden of kan het geen kwaad dat ze er compleet in ondergaan.? Ik zie jou in deze video de voerbak eenvoudig vol schenken, maar stel toch maar de vraag. Hartelijk dank trouwens voor al de informatie die je op deze wijze met ons deelt!

    Ha Henk, je moet er vooral zelf een goed gevoel bij hebben, dus klop gewoon de voerbak even leeg boven de toplatten. Gezonde bijen komen overigens direct weer boven drijven en bij ongezonde volken zie je vaak bijen verdrinken in de voerbak. Groet en succes met inwintering, Ben

  • ruud

    17-08-2022 om 13:16

    Dag Ben,
    Ik imker op éénbak nu de laatste honing geslingerd en de HK (halve) terug gezet. Zal niet veel meer gehaald worden of het moet de Balsemien hier (Biesbosch) zijn maar die nectart momenteel weinig (te droog). Dit houdt in dat de BK's vol bezet zitten maar weinig voer, wel brood/stuifmeel. Kan ik die HK's zeg begin Sept t even bezien hoe vol ze zijn dan onder de BK zetten tot Maart en tussentijds eventueel bijvoeren zodat ze eind Sept genoeg hebben met ca 14 kg!

    Ha Ruud, niet later dan begin september met inwinteren anders wordt het later in september te vochtig en in de nacht te koud om goed te voeren. Levert te veel vocht op in de honing. Je kunt de hk's begin september onder plaatsen en eind februari leeg weer wegnemen. Groet, ben

  • Miel

    19-08-2022 om 18:51

    Hallo Ben, vraagje: ik moet nog aan het inwinteren beginnen. De behandeling moet ik daarbij ook nog voltooien (duurde even voordat ik kon behandelen vanwege de hitte). Hierbij heb ik al een plaatje thymol oo de broedkamer gelegd voor 3 weken, die ik twee weken geleden verwijderd heb. Moet dus nog een sessie van drie weken voor een volledige behandeling (ook die twee weken ertussen vanwege de hitte). Nu las ik dat zo'n behandeling wel zorgt voor een verminderde voedselopname. Wat raad jij nu aan om te doen? Alakvast bedankt!!

    Ha Miel, ik zou nu nog 1 behandeling doen gedurende 3 weken, maar leg de plaatjes vooral zo ver mogelijk van het voergat af en begin eerst met voeren en twee dagen later met bestrijden. Groet, Ben

  • imme

    21-08-2022 om 14:54

    ivm de aanhoudende warmte deze komende week ga ik de thymo var bestrijding starten na de warmte golf. de HK gaan er dan ook af het voeren kan dan beginnen na de ergste warmte hopelijk volgend weekeinde. dat is toch ook prima?

    Imme, ja. snel gaan bestrijden en inwinteren. Groet, Ben

  • Miel

    22-08-2022 om 22:20

    Bedankt voor het antwoord Ben. Nu zag ik alleen dat het de komende dagen weer enorm warm wordt. Is het dus verstandiger even te wachten met de verdere behandeling met Thymovar?

    Ha Miel, indien de plaatjes er recent opgelegd zijn (tot 4 dagen geleden) zou ik een pauze inlassen, zeker wanneer de kasten in de zon staan. Groet, Ben

  • Miel

    29-08-2022 om 09:19

    Nu de hitte achter de rug is kan er weer een plaatje thymol op. Echter lazen we op de gebruiksaanwijzing dat er enkele cm ruimte boven het plaatje thymol en de kastdeksel moet zijn. Nu hebben we dit eerder opgelost door een honingkamer boven het plaatje thymol te plaatsen, alleen gaat dit niet nu we ze ook voeren. Hoe kan ik dit oplossen? Bedankt alvast!

    Ha Miel, even een rand timmeren van 4 of 5 cm hoogte om onder de dekplank te leggen. Maar je kunt ook de thymovar plaatjes aan de rand vd toplatten leggen dus buiten het broednest. Groet, Ben

  • Herman Hulleman Harderwijk

    04-10-2022 om 19:59

    Dag Ben,

    Vandaag de laatste inspectie bij mijn acht bijenvolken, de suikerbakken eraf gehaald. Ik ben geschrokken. Vier volken eigenlijk te klein om de winter in te gaan en deze hebben te weinig voer opgenomen via het suikerwater. Ik heb eind augustus in die kasten een nieuwe Q laten inlopen (F1). Nu zie ik te weinig broed. Kan ik nog wat redden ?

    Ha Herman, ja gewoon verenigen tot er voldoende sterke volken overblijven. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht